Coğrafi İşaret Nedir?

Türk Patent ve Marka Kurumu; başta marka tescil ve patent belgesi olmak üzere çok sayıda belgenin verilmesinden ve bilhassa sınai hakların korunmasından sorumlu olan kurumdur. Sınai haklar ile ilgili olarak birtakım araştırmalar yapan kişi ve kurumların aklında coğrafi işaret ne demek sorusu bulunuyor. Gelin, başta coğrafi işaret ne demek olmak üzere önem taşıyan tüm sorulara cevap verelim!

Coğrafi İşaret Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Türkiye; üç tarafı denizlerle çevrili olan bir ülkedir. Ülkemizin en önemli gelir kaynaklarının başında tahmin edebileceğiniz üzere tarım, hayvancılık ve sanayi gelir. Bilhassa iklim çeşitliliği sayesinde Türkiye’de birçok tarım ürününün yetiştirildiğini söyleyebiliriz. Bu durumun bir sonucu olarak, bazı ürünler; üretildikleri bölge ile özdeşleşirler. Söz konusu ürünlerin haklarını korumak ve onları geleceğe taşımak adına coğrafi işaret alınması gerekir.

Takdir edersiniz ki, Türkiye sınırları içerisinde çok sayıda yöresel ürüne rastlanır. Ancak, bazı ürünler; birden çok bölgede de yetiştirilebilirler. Yine de onları özel kılan detayın üretildikleri bölge olduğu hallerde coğrafi işaretin alınması gerekli hale gelir. Söz konusu ürünlerin yöreselliğini yasal olarak ifade eden işaretlere de coğrafi işaret adı verilir. Coğrafi işaret ne demek diye düşünenlere bu konuyu örneklerle açıklamanın gereğinden bahsedebiliriz. Amasya elması, Antakya künefesi, Malatya kayısısı, Antep baklavası gibi ürünlerin coğrafi işaret aldıklarını söyleyebiliriz.

Coğrafi işaret ne demek diye düşünlerin aklında aynı zamanda coğrafi işaret almak adına gerekli olan şartların ne olduğuna dair bazı soru işaretleri de yer alıyor. Bu noktada, ürünün coğrafi sınırları belirli bir alan içerisinde yer almasının şart olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra, ürün; coğrafi alana ait özellikleri neticesinde meydana gelmiş olmalıdır. Buna ek olarak, ürün; karakteristik özellik taşımalıdır. Hatta, bu karakteristik özelliğin bulunduğu bölge ile ilişkilendirilmiş olması da son derece önemli bir husustur.

Coğrafi İşaret Başvurusu Nasıl Yapılır?

Coğrafi işaret ne demek sorusuna cevap verdikten sonra bir de coğrafi işaretin nasıl alınacağına dair yorum yapalım! Her şeyden önce, coğrafi işaret başvurusunun iki farklı şekilde yapıldığını ifade edebiliriz. Menşe ve mahreç olarak adlandırılan bu başvuru şekillerinin farklı özellikleri vardır. Menşe başvurusu; çok daha detaylı bir süreci temsil eder. Söz konusu ürünün tüm niteliklerinin bir bölge ile doğrudan ilişkili olduğuna dair yorum yapılabilecek bir durum söz konusudur. Bir başka deyişle, bir ürün; birden çok bölgede yetiştirilebilir. Fakat, bir bölgede yetiştirilen ile diğer bölgelerde yetiştirilen arasında birtakım farklar mevcuttur. Bu gibi hallerde, devreye menşe başvurusu girer. Van otlu peyniri ya da Finike portakalı bu tür ürünlere örnek olarak gösterilebilir.

Mahreç başvurusu farklı özellikler taşır. Bölge kavramı açısından daha esnek bir durum söz konusudur. Bir ürün; farklı yerlerde üretilse dahi onu değerli kılan özelliklerini korumak zorundadır.